طلاق عاطفی از منظر روانشناسان به جدایی اعلام نشده، گفته می­شود که در نتیجۀ آن با گسست روابط عاطفی زوجین، امکان تمتع جنسی از یکدیگر زائل می­شود. این نوع از طلاق در فقه و حقوق رسمیّت ندارد اما احکام فقهی و حقوقی می­تواند بر آن مترتب شود. از نگاه فقهی در باب زنا با شرایطی به مرد زن­دار، محصن و به زن شوهردار، محصنه گفته می­شود که اشاره به امکان تمتّع جنسی زوجین از یکدیگر در تحقّق احصان دارد. ماده 227 قانون مجازات با مقرّر نمودن این ملاک به مصادیقی در زوال احصان اشاره می­کند که با وجود آن امکان تمتّع میسّر نیست. پژوهش حاضر درصدد تبیین نقش طلاق عاطفی در زوال احصان است. فرض این است که جدایی عاطفی از مصادیق سقوط احصان می­باشد که می­تواند در تعیین حکم، نقش داشته باشد.

از مهم ترین موضوعات الاهیات و بلکه فلسفه، سخن در باب وجود، اوصاف و عمل کرد خداوند یا امر متعال است. یکی از مباحث مهم مرتبط با این موضوع، که سابقه اش به قدمت تاریخ انسان است، خداناباوری است. در بحث خداناباوری، مهم ترین موضوع این است که، با توجه به دلایل گوناگون و پیامدهای ناگوار بی خدایی، آیا امکان حذف خداوند از عالم وجود دارد یا خیر؟ این نوشتار با بررسی ناسازگاری های درونی و پیامدهای گسترده و غیرقابل انکار حذف خداوند از عالم و نیز شواهد بیرونی، با روش تحلیل عقلی به بررسی چرایی ناممکن بودن الحاد پرداخته است و دیدگاه مقابل، یعنی امکان الحاد آسان و بی دغدغه را با رویکرد تحلیلی _ انتقادی به چالش کشیده است. دستاوردهای مهم این نوشتار عبارت اند از: الف) با توجه به ناسازگاری ها و پیامدهای گسترده کنار نهادن خداوند از عالم، امکان الحاد حقیقی وجود ندارد. ب) اندکی از ملحدان به لوازم الحاد حقیقی آگاه هستند. ج) بسیاری از بی خدایان به ادعای الحاد خویش پای بند نیستند و از نیمة راه الحاد مسیر خود را تغییر می دهند. د) بی خدایان به زبان و بیانی دیگر، باورها و آموزه های دین داران را تکرار می کنند.

مبادلات تجاری بین افراد، شرکت ها با یکدیگر و افراد با شرکت ها و دولت ها به سرعت از حالت سنتی خود که مبتنی بر مبادله اسناد و مدارک کاغذی است، خارج شده و به سوی انجام مبادلات از طریق بهره گیری از سیستم های مبتنی بر اطلاعات الکترونیکی در حرکت است. صنعت بیمه به عنوان یکی از پویاترین فعالیت های تجاری از این فرآیند مستثنی نیست. تکنولوژی اطلاعات تاثیرات متفاوت و گوناگونی را بر فعالیت های مختلف کاری در صنعت بیمه داشته است. فناوری اطلاعات و ارتباطات به صنعت بیمه شکلی منعطف بخشیده، آن را متحول نموده و مجبور به ترک قید و بندها و مقررات سنتی و استفاده از فناوری جدید نموده است. یکی از کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در صنعت بیمه موضوع بیمه الکترونیک است. بیمه الکترونیکی در یک نگاه کلی درصدد فراهم آوردن امکاناتی برای مشتریان است تا دسترسی به خدمات بیمه ای با استفاده از واسطه ای ایمن و بدون حضور فیزیکی صورت پذیرد.موضوع اصلی در این مقاله، امکان سنجی ارائه محصولات بیمه ای موجود به صورت الکترونیک در شرکت های بیمه پارسیان، آسیا، البرز، رازی، توسعه، سینا و معلم می باشد و به این مساله می پردازد که آیا ارائه محصولات بیمه ای موجود به صورت الکترونیک از ابعاد عملیاتی، فنی، فرهنگی و قانونی امکان پذیر است یا خیر؟ فرضیات تحقیق بر اساس آزمون میانگین یک جامعه (آزمون T-student و آزمون ویلکاکسن) مورد آزمون قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد که در حال حاضر امکان ارائه محصولات بیمه ای موجود به صورت الکترونیک از ابعاد مختلف عملیاتی، فنی، فرهنگی و قانونی ضعیف می باشد.

ابن سینا با استفاده از قاعده «کل حادث زمانی مسبوق بقوه و ماده تحملها»، وجود ماده و قوه (امکان استعدادی) را اثبات کرده است. فیلسوفان و متکلمان بعد از ابن سینا به نقد و بررسی قاعده مذکور، استدلال ابن سینا و رابطه امکان ذاتی با امکان استعدادی پرداخته اند. برخی از آنها امکان ذاتی و استعدادی را مشترک لفظی و لذا استدلال ابن سینا را مغالطی دانسته و برخی دیگر، با اثبات اشتراک معنوی این دو امکان، استدلال ابن سینا را مبرای از اشکال بشمار آورده اند. یکی از لوازم اعتقاد به قاعده فوق پذیرش ترکیب جسم از ماده و صورت است، بنابراین کسانی مانند شیخ اشراق، فخر رازی و خواجه-نصیر که منکر ترکیب جسم از ماده و صورت هستند، نمی توانند این قاعده را بپذیرند. مباحث مربوط به امکان استعدادی و رابطه آن با امکان ذاتی تا قبل از ظهور حکمت متعالیه با ابهاماتی همراه بوده است، اما بعد از آن، برخی از پیروان این مکتب، با استفاده از اصولی نظیر اصالت و وحدت تشکیکی وجود، قاعده «کل حادث مسبوق...» و اشتراک معنوی امکان ذاتی و استعدادی و لذا صحت استدلال ابن سینا را اثبات و تبیین کردند.

ملاصدرا نخستین فیلسوفی بود که میان امکان ماهوی و امکان وجودی تفکیک قائل شد. وی در منطق به دلیل بی نیازی از این تفکیک، آن را مطرح نکرد. ملاصدرا بر مبنای این جداانگاری، نظام فلسفی حکمت متعالیه را که مکمل فلسفه مشاء است پایه ریزی کرد. مراد از امکان ماهوی سلب ضرورت از جانب ایجاب و سلب است یعنی سلب ضرورت وجود و عدم که همان امکان خاص است و امکان وجودی به معنای عین ربط و عین تعلق بودن معلول است به طوری که هیچ استقلالی در ذات و در وجود ندارد. برخی از ثمرات مهمی که این تفکیک در حکمت متعالیه بر جای گذاشت عبارتند از: الف) باطل بودن امکان ماهوی و طرح نوین در بحث مواد ثلاث، ب) جایگزینی فقر وجودی به جای امکان ماهوی درملاک نیازمندی معلول به علت و بازنگری در اصل علیت، ج) تکمیل و تعالی برهان صدیقین برای اثبات وجود خداوند با محوریت امکان فقری موجودات، د) نسبت دادن شرور به نقصان وجودی ممکنات و تنزه ذات حق از آن.

همانطور که در عالم طبیعت ما شاهد ظهور و افول پدیده ها هستیم، بدینسان در فراخنای علوم مختلف نیز نظاره گر زایش و زوال مسایل و اصطلاحات علمی هستیم و در می یابیم که برخی کوتاه عمر و بعضی متوسط الحیات و گروهی دراز عمر هستند. برخی اصطلاحات فلسفی درباره امکان (ممکن)، از قبیل امکان (ممکن) ماهوی، عام، خاص، اخص، استقبالی، استعدادی، وقوعی، فقری و وجودی، شاهد کاربست مفهومی آنها از زمان زایششان تا به امروز هستیم، اما برخی اصطلاحات دیگر از قبیل امکان طبیعی، تقلبی، نادر (مصطلح ابوالحسن عامری)، امکان (ممکن) منتظم و غیر منتظم (مصطلح ابن باجه) و ممکن علی الاکثر، علی التساوی و علی الاقل (مصطلح ابن رشد) کوتاه عمر بوده اند و ما بعد از رحلت واضعان این واژه ها، دیگر شاهد شیوع کاربست مفهومی آنها در طول تاریخ فلسفه نیستیم. درباره علل کوتاه عمر بودن برخی واژگان می توان به علل ذیل اشاره کرد: موقعیت علمی واضع اصطلاح علمی، ادامه دهندگان سنت فلسفی، ورود اصطلاحات در متون آموزشی، کارآیی و اثربخشی.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

پس از ستیز چندین دهه ای اثبت گرایی منطقی و فلسفه تحلیلی با مابعدالطبیعه، اینک شاهد روی آوری شماری از فیلسوفان تحلیلی به مابعدالطبیعه هستیم که نه تنها آن را ممکن، بلکه گریزناپذیر می دانند. ادروارد جاناتان لو در یک طرح گسترده آکادمیک، در کتابی که یادآور فلسفه انتقادی کانت در رویارویی با مابعدالطبیعه است، کوشیده تا ضمن نشان دادن امکان پذیری و حتی گریزناپذیری مابعدالطبیعه، خود، مابعدالطبیعه ای ناکانتی و واقع گرا عرضه کند. او بر این باور است که، در تمایزی روشن میان مابعدالطبیعه و علوم تجربی، وظیفه مابعدالطبیعه نه بیان اینکه چه چیزی وجود دارد، بلکه بیان این امر است که چه چیزی می تواند وجود داشته باشد. او موضوع مابعدالطبیعه را «امکان ها» و موضوع علوم تجربی را «فعلیت ها» می داند. او به دفاع از مابعدالطبیعه چونان فعالیتی عقلی، با نقش محوری برای فلسفه ورزی و با تقدمی در برابر علوم تجربی می پردازد، به گونه ای که مابعدالطبیعه و امکان مابعدالطبیعی موضوعات ویژه علوم، همواره بر هر گونه نظریه پردازی علمی مقدمند. یافته های مابعدالطبیعه بنیاد علوم تجربی، بیانگر امکان های وجود، و یاری رسان به تشخیص مقولات وجود و روابط میان این مقولات هستند. لو در طرح گسترده چندین ساله خود، با موفقیتی روزافزون، کوشیده است «امکان [پذیری] مابعدالطبیعه» را از «امکان [پذیری] مابعدالطبیعی» استنتاج کند، به عرضه دستگاه مابعدالطبیعی خاص خود، چونان یک رشته خودآیین و گزیرناپذیر، بپردازد، و با آن برخی از مسائل فلسفه را حل کند.

امکان از مفاهیم کلیدی فلسفه اسلامی است و پژوهش در باب آن، به هر میزانی که باشد، به گسترش معرفت فلسفی یاری می رساند. با التفات به این نکته، نوشتار کنونی برآن است که درباره یکی از مباحث مهم امکان که در واقع اصلا به آن پرداخته نشده است، تحقیق کند. مساله ما «اشتراک لفظی یا معنوی» امکان است. مراد از این که متفکران ما اساسا به آن نپرداخته اند، این است که در لوازم و توابع مساله، غور نکرده اند و به این بسنده کرده اند که امکان را مشترک لفظی بدانند. در این مقاله اشتراک معنوی امکان اثبات شده است. دلایل متعددی بر این مطلب عرضه شده است؛ صحت تقسیم امکان، وحدت معنای نقیص آن و استقرای امکانات از جمله دلایلی است که بر اشتراک معنوی امکان آورده شده است. سرانجام با دو تحلیل دقیق اثبات شده است که امکان هر گونه که باشد متعلق به وجود است.